facebook

twitter

instagram

entity.node.canonical

Alamin Kung Paano Gumagana ang Mga Pagpapalayas

MAG-APPLY PARA SA LEGAL NA TULONG

Maghanap ng Workshop

Learn how to defend yourself from eviction

Tulong sa sarili Pagtatanggol sa Pagpapalayas

Learn about Stay Housed LA and our mission

Tungkol sa Stay Housed LA

Nagpasa ang county ng isang batas para sa lahat sa Los Angeles County na nagbabawal sa ebiksyon dahil sa hindi pagbabayad mula Pebrero 2025 – Hulyo 31, 2025 kung kung:<ol><li>Ang kinikita ng inyong sambahayan ay mas mababa sa 150% ng Area Median Income (AMI)</li><li>Pumirma ka sa isang deklarasyon (i-click&nbsp;<a href="https://drive.google.com/file/d/1qUEAzuyJS23ekMjbc9PMniuLIl225Fau/view?usp=sharing">dito</a> upang i-download ang form):<ol style="list-style-type:lower-alpha;"><li>Nawawalan ka ng hindi bababa sa 10% ng iyong kinikita dahil sa wildfire;</li><li>Nakatala ka sa isang programa sa ayuda sa wildfire, o tumatanggap ka ng tulong sa kawalang-trabaho o naghahanap ka ng trabaho;</li><li>Nagpapadala ka ng isang deklarasyon sa iyong landlord sa loob ng 7 araw ng due date BAWAT buwan ng iyong upa</li></ol></li><li>Ang iyong hindi nabayarang upa ay kailangang bayaran bago ang Hulyo 31, 2026.</li></ol>

1. Paano kung hindi ko kaya ang upa dahil nawawalan ako ng kinikita dahil sa sunog?

<ul><li>&nbsp;Hindi. Epektibong natapos ang iyong pangungupahan, at wala kang kailangang bayarang upa.&nbsp;</li><li> Dapat isauli ng nagpapaupa sa iyo ang iyong depositong panseguridad sa loob ng 3 linggo pagkatapos mong lumikas. Dapat niyang ipaliwanag sa isang sulat ang anumang ibinawas dito. Ipaalam sa kaniya kung saan ipadadala ang tseke. Mag-click&nbsp;<a href="https://drive.google.com/file/d/1v_H7RiiOZ4uhxz9C6t4RZXcVGjBrUmQX/view?usp=sharing">dito&nbsp;</a>upang makuha ang template ng sulat upang hilingin ang iyong security deposit at refund sa upa para sa mga araw na hindi mo magamit ang iyong bahay.</li><li>Kung nakabayad ka na ng upa para sa kasalukuyang buwan, dapat kang i-refund ng nagpapaupa sa iyo para sa mga araw na hindi ka nakatira doon. Gayunman, kung hindi ka pa nakabayad ng upa bago ang sakuna, puwede itong ikaltas ng nagpapaupa sa iyo mula sa iyong deposito. Puwede mong hilingin sa nagpapaupa sa iyo na patawarin na niya ang upa, pero puwede ka niyang idemanda kung hindi mo ito babayaran. Mag-click&nbsp;<a href="https://drive.google.com/file/d/1i8Ci21Vn-02TeqrFAKGGh2mQr2NeokV9/view?usp=drive_link">dito&nbsp;</a>upang makuha ang template ng sulat upang humiling ng refund ng upa para sa mga araw na hindi mo magamit ang iyong bahay.</li><li>Kung tumanggi ang nagpapaupa sa iyo na ibalik ang iyong deposito sa upa o seguridad, puwede mo siyang idemanda sa small claims court o hukumang laan sa maliliit na paghahabol. Ang Legal Aid Foundation of Los Angeles ay may&nbsp;<a href="https://www.lafla.org/get-help/tenant-small-claims/">mga libreng gabay at mapagkukunan ng tulong</a>.</li><li>Palaging makipag-usap sa nagpapaupa sa iyo sa pamamagitan ng sulat at magtabi ng rekord.</li></ul>

2. Kailangan ko bang patuloy na magbayad ng upa kung nawasak ang bahay ko sa isang sakuna?

<ul><li>Kung hindi akmang matirhan ang iyong bahay, o kung na-“red tag” ito ng pamahalaan, puwede mong piliing tapusin na ang iyong pangungupahan o bumalik kapag nakumpuni na ang iyong bahay. </li><li>Kung gusto mong bumalik, ipaalam ito sa nagpapaupa sa iyo sa isang sulat. Kailangang kumpunihin ng nagpapaupa sa iyo ang iyong bahay at gawin itong angkop na matirhan ulit. Wala kang kailangang bayarang upa hangga't hindi pa akmang matirhan ulit ang bahay.</li><li>Kung ayaw mo nang bumalik, ipaalam ito sa nagpapaupa sa iyo sa isang sulat. (Tingnan ang&nbsp;Tanong 1 para sa kung ano ang mangyayari kapag natapos na ang iyong pangungupahan.)</li></ul>

3. Paano kung hindi tuluyang nawasak ang aking bahay, pero matindi ang sira nito upang matirhan sa ngayon?

<ul><li>Dapat mong ituloy ang pagbabayad ng upa. </li><li>Itala ang anumang problema at hilingin sa nagpapaupa sa iyo na kumpunihin ito sa isang sulat. Puwede mo ring hilingin sa nagpapaupa sa iyo na babaan ang iyong upa habang kinukumpuni pa ang iyong bahay.</li><li>Kung magpapasya kang lumipat, maaga itong ipaalam sa nagpapaupa sa iyo sa isang sulat nang may hindi iikli sa 30 araw o sa loob ng bilang ng araw na kinakailangan ayon sa iyong pangungupahan. Kung aalis ka bago iyon, maaaring kailangan mong ituloy ang pagbabayad ng upa maliban kung ikaw o ang nagpapaupa sa iyo ay makahahanap ng ibang papalit sa iyo.</li></ul>

4. Paano kung nasira ang aking bahay, pero ligtas pa rin itong tirhan?

<ul><li>Kung wala kang mahahalagang utilidad sa bahay, maaaring hindi mo kailangang magbayad ng upa o ng buong halaga ng upa. Ipaalam sa nagpapaupa sa iyo sa isang sulat na hindi ka magbabayad para sa mga araw na iyon, o kaya naman ay kailangan mo ng refund para sa mga araw na iyon kung nakabayad ka na. Mag-click&nbsp;<a href="https://drive.google.com/file/d/1i8Ci21Vn-02TeqrFAKGGh2mQr2NeokV9/view?usp=drive_link">dito&nbsp;</a>upang makuha ang template ng sulat upang humiling ng refund ng upa para sa mga araw na hindi mo magamit ang iyong bahay.</li></ul>

5. Wala akong koryente, gas, o tubig dahil sa sakuna. Kailangan ko bang magbayad ng upa?

<ul><li>Mag-apply agad para sa tulong mula sa Pederal na Ahensiya sa Pamamahala sa Emerhensiya (Federal Emergency Management Agency,&nbsp;FEMA) (tingnan ang Tanong 9&nbsp;). Maaari kang makatanggap ng tulong sa pagbabayad ng pansamantalang matutuluyan.</li><li>Kung ang iyong bahay ay may pinsalang dulot ng abo o usok, lalo na sa sistema ng Pag-init, Bentilasyon, at Pagpapalamig ng Hangin (Heating, Ventilation and Air Conditioning,&nbsp;HVAC) maaaring kailanganin ng iyong landlord na magsagawa ng pag-aayos. Hilingin ang mga pag-aayos sa lalong madaling panahon sa pamamagitan ng pagsulat. Bibigyan ang iyong landlord ng &nbsp;makatwirang panahon upang magsagawa ng mga pag-aayos. Kailangang ayusin lamang nila ang istraktura ng bahay at anumang appliances na kasama sa pag-upa; hindi nila kailangang magbayad para palitan ang iyong mga personal na gamit. </li><li>May karapatan kang manirahan sa isang bahay na nasa ligtas at maayos na kondisyon, at maaari kang magkaroon ng karapatan na magbayad ng mas mababang upa o walang upa, depende sa kalubhaan ng mga isyu. Gayunpaman, anumang oras na hindi ka magbayad ng iyong upa sa anumang dahilan, maaaring subukan ng iyong landlord na paalisin ka sa pamamagitan ng paghahain ng kaso sa korte. Maaari mong ipagtanggol ang iyong sarili sa korte sa pamamagitan ng paglalahad ng mga masamang kondisyon, ngunit hindi ka garantisadong mananalo.&nbsp;</li></ul>

6. Ano ang dapat kong gawin kung hindi ako makauwi dahil sa pinsalang dulot ng abo at usok?  

<ul><li>Mag-apply agad para sa tulong mula sa FEMA (tingnan ang Tanong 9). Maaari kang makatanggap ng tulong sa pagbabayad ng pansamantalang matutuluyan.</li><li>Hilingin sa iyong landlord sa pamamagitan ng sulat kung maaari nilang i-waive ang ilan o lahat ng iyong upa hanggang sa makabalik ka. Kung umabot kayo sa isang kasunduan, isulat ito—kahit na kailangan mong isulat ito mismo at ipadala ito pabalik sa iyong landlord para sa kumpirmasyon. Kung huminto ka sa pagbabayad ng upa ng walang kasunduan, maaaring subukan ng iyong landlord na paalisin ka sa pamamagitan ng paghahain ng kaso.&nbsp;</li></ul>

7. Ano ang gagawin ko kung hindi napinsala ang aking bahay, o bahagyang napinsala, ngunit hindi ako makabalik dahil sa isang utos ng paglikas o curfew? 

<ul><li>Kung tuluyang nawasak ang iyong bahay, hindi ka kailangang bayaran ng nagpapaupa sa iyo upang tulungan kang makalipat. Puwede kang mag-apply para sa tulong na kaloob ng FEMA at iba pang mga programa&nbsp;(tingnan ang Tanong 9). </li><li>Kung hindi tuluyang nawasak ang iyong bahay at puwede pa itong makumpuni, at kung saklaw ito ng ilang partikular na batas na nagbibigay-proteksiyon sa nangungupahan, maaaring kailangang magbayad ng nagpapaupa sa iyo upang tulungan kang makalipat o manatili sa ibang lugar habang nagkukumpuni pa. Makipag-ugnayan sa iyong lokal na kagawaran ng pabahay upang malaman ang tungkol sa mga batas na maaaring nagbibigay-proteksiyon sa iyong bahay. (tingnan ang Tanong 15).&nbsp;</li></ul>

8. Kung kinailangan kong umalis sa aking bahay, kailangan ba akong bayaran ng nagpapaupa sa akin?

<ul><li>Kung gagamit ang nagpapaupa sa iyo ng tulong o insurance na pangsakuna para sa pagpapakumpuni, iinspeksiyonin ang paggawa nito. Nag-iinspeksiyon din ng mga malakihang pagpapakumpuni ang mga lokal na pamahalaan. Kung sa palagay mo ay hindi pa ligtas ang iyong bahay, humiling sa iyong lokal na kagawaran ng pabahay ng isa pang inspeksiyon.</li></ul>

9. Paano ko malalaman kung ligtas nang bumalik sa aking bahay?

<ul><li>Dapat panatilihin ng nagpapaupa sa iyo na nasa kondisyong ligtas at angkop na matirhan ang iyong bahay. </li><li>Magtabi ng nakasulat na rekord ng iyong mga hiling na magkumpuni at ng mga sagot ng nagpapaupa.</li><li>Kung hindi magsasagawa ang nagpapaupa sa iyo ng mahahalagang pagkumpuni o hindi niya aayusin ang malulubhang problema, puwede kang:<ul><li>Maghain ng reklamo sa iyong lokal na ahensiya, gaya ng:<ul><li><a href="https://housing.lacity.gov/residents/file-a-complaint">City of Los Angeles Housing Department (LAHD)</a> </li><li><a href="https://dcba.lacounty.gov/contact-us/">LA County Department of Consumer and Business Affairs (DCBA)</a></li><li><a href="https://ehservices.publichealth.lacounty.gov/servlet/guest?service=0&amp;formId=4">LA County Department of Public Health</a></li><li><a href="https://www.cityofpasadena.net/planning/code-compliance/file-a-complaint/">City of Pasadena Code Compliance Division</a></li><li><a href="https://www.santamonica.gov/process-explainers/santa-monica-311">City of Santa Monica 311</a></li></ul></li></ul></li><li>Ipaalam sa nagpapaupa sa iyo sa isang sulat na ikaw na mismo ang magpapakumpuni at ibabawas na lang ang mga gastusin sa iyong upa. Bigyan siya ng rekord ng iyong mga gastusin.</li><li>Ipaalam sa nagpapaupa sa iyo sa isang sulat na hindi mo babayaran ang ilan o lahat ng iyong upa dahil hindi niya napanatiling ligtas at angkop na tirhan ang iyong bahay.</li><li>Maghain ng demanda laban sa nagpapaupa sa iyo upang hilingin sa hukuman na atasan siyang magkumpuni.</li></ul>

10. Paano kung tumanggi ang nagpapaupa sa akin na magkumpuni? 

<ul><li>Posibleng kailangan mong bayaran kaagad ang mga gastos na ito, pero puwede kang mag-apply para sa reimbursement mula sa mga programa ng insurance o pamahalaan. Itabi ang lahat ng iyong resibo para sa mga aplikasyon. <ul><li>Kung mayroon kang insurance na laan sa mga nangungupahan, maghain ng claim sa lalong madaling panahon. Kung tatanggihan ang iyong claim, mayroon kang karapatang mag-apela. Kung hindi mo alam ang impormasyon tungkol sa iyong insurance na laan sa mga nangungupahan, itanong sa nagpapaupa sa iyo kung nakadokumento ito sa kaniya, o kung saklaw ka sa ilalim ng kaniyang polisiya. </li><li>Upang humingi ng tulong, makipag-ugnayan sa&nbsp;<a href="https://www.insurance.ca.gov">California Department of Insurance</a>.&nbsp;Ang nonprofit na&nbsp;<a href="https://www.uphelp.org">United Policyholders</a> ay mayroon ding mga libreng gabay sa mga insurance claim pagkatapos ng sakuna.</li></ul></li><li>Ang mga programa ng pamahalaan ay puwede lang tumulong sa mga gastos na hindi saklaw ng iba pang mga pinagmumulan. Kakailanganin mong iulat ang iba pang tulong na natatanggap mo. Mayroon kang karapatang mag-apply sa wikang gusto mo. Kung tatanggihan ang iyong aplikasyon, mayroon kang karapatang mag-apela.<ul><li>Mag-apply para sa reimbursement mula sa FEMA&nbsp;<a href="https://disasterassistance.gov">online</a>, sa pamamagitan ng pagtawag sa 1-800-621-3362, o sa pamamagitan ng pagbisita sa&nbsp;<a href="https://recovery.lacounty.gov/recovery-centers/">Disaster Recovery Center</a>.</li><li>Mag-apply para sa mga pautang na pangsakuna mula sa&nbsp;<a href="https://www.sba.gov">SBA</a>.</li></ul></li></ul>

11. Paano ako makakukuha ng tulong sa pagbabayad para sa pansamantalang pabahay, pagkain, pagpapalit sa nasira kong mga gamit, at iba pang bagay na kailangan ko?

<ul><li>Nagdeklara ang California ng state of emergency sa Los Angeles at Ventura County. Hanggang Enero 7, 2026, ipinagbabawal ang pagtaas ng presyo nang mahigit 10% para sa maraming pangunahing pangangailangan, kasama na rito ang pabahay, pagtaas ng upa, at mga kuwarto sa hotel o motel para sa mga nagsisilikas; pagkain, gasolina, at mga suplay na pang-emergency at medikal; at pagpapakumpuni o konstruksiyon.</li><li>Iulat ang ilegal na pagtaas ng presyo:<ul><li><a href="https://www.lacity.gov/myla311">City of Los Angeles 311</a></li><li><a href="https://dcba.lacounty.gov/portfolio/price-gouging/">LA County Department of Consumer &amp; Business Affairs (DCBA)</a></li><li><a href="https://oag.ca.gov/LAFires">California Attorney General</a></li></ul></li></ul>

12. Magkano ang puwedeng singilin sa akin para sa pabahay at iba pang pangangailangan sa panahon ng emergency?

<ul><li>Siguro. Depende sa kung kailan huling tinaasan ang iyong upa, at kung anong mga proteksiyon ang angkop sa iyong bahay (tulad ng rent stabilization o Tenant Protection Act ng estado). Maraming bahay sa Altadena,&nbsp;Santa Monica, at iba pang lugar ang saklaw ng mga batas na naglilimita sa pagtaas ng upa.&nbsp;Dapat sundin ng nagpapaupa sa iyo ang lahat ng umiiral na batas sa pabahay at pagbabawal na pataasin ang presyo sa panahon ng emergency (tingnan ang Tanong 11).</li><li>Para sa iba pang impormasyon tungkol sa iyong mga proteksiyon bilang nangungupahan, bisitahin ang&nbsp;<a href="https://www.stayhousedla.org/fil/tenant-rights">www.stayhousedla.org/tenant-rights.</a></li></ul>

13. Puwede bang taasan ng nagpapaupa sa akin ang upa ko pagkatapos ng sunog?

<ul><li>&nbsp;Dapat pa ring sundin ng nagpapaupa sa iyo ang lahat ng lokal na batas sa pagpapalayas. Sa ilang sitwasyon, puwedeng palayasin ng mga nagpapaupa ang mga nangungupahan upang hayaang makalipat ang kanilang mga kapamilya. Kung sinusubukan kang palayasin ng nagpapaupa sa iyo, makipag-ugnayan kaagad sa Stay Housed LA sa&nbsp;<a href="https://www.stayhousedla.org/fil/get-legal-help">www.stayhousedla.org/get-legal-help</a>.</li><li>Sa ilalim ng executive order ni Governor Newsom, hanggang sa Marso 8, 2025, hindi ka puwedeng palayasin ng nagpapaupa sa iyo dahil sa pagpapatira mo ng mga taong kinailangang lumikas sa kanilang sariling mga bahay dahil sa sunog.</li></ul>

14. Puwede ba akong palayasin ng nagpapaupa sa akin upang magpaupa sa iba? Puwede ba akong mapalayas dahil sa pagpapatuloy ko sa mga nakaligtas sa sunog?

<ul><li>Hindi. Ipinagbabawal sa batas ang diskriminasyon sa pabahay batay sa lahi, relihiyon, katayuan sa imigrasyon, pagkakaroon ng anak, kapansanan, edad, seksuwalidad, kasarian, at pinagmumulan ng income (tulad ng Seksiyon 8 o mga voucher na pang-emergency). Kasama na rito ang mga masisilungan, hotel, motel, at iba pang pansamantala o panandaliang pabahay sa panahon ng emergency.</li></ul>

15. Puwede ba akong tanggihan ng pabahay o masisilungan dahil sa aking katayuan sa imigrasyon o pagkakakilanlan?

<ul><li>Lungsod ng Los Angeles: Los Angeles Housing Department (LAHD) <ul><li><a href="https://housing.lacity.gov/emergency-resources-available-for-those-impacted-by-the-wildfires">Mga Mapagkukunan ng Tulong Pang-emergency para sa mga Apektado ng Wildfire</a></li><li><a href="https://housing.lacity.gov/residents/is-my-rental-unit-subject-to-the-rent-stabilization-ordinance">Buod ng Pagpapanatili ng Upa sa Los Angeles</a></li></ul></li><li>Hindi Nakapaloob na LA County: LA County Department of Consumer &amp; Business Affairs (DCBA)<ul><li><a href="https://dcba.lacounty.gov/after-the-disaster-information-for-landlords-and-tenants/">“Pagkatapos ng Sakuna: Impormasyon para sa mga Nagpapaupa at Nangungupahan”</a></li><li><a href="https://dcba.lacounty.gov/rentstabilizationprogram/">LA County Rent Stabilization Program</a></li></ul></li><li>Lungsod ng Pasadena: Pasadena Rent Stabilization Department<ul><li><a href="https://www.cityofpasadena.net/rent-stabilization/"> Impormasyon sa Pagpapanatili ng Upa</a> </li></ul></li><li>Lungsod ng Santa Monica: Santa Monica Rent Control Board<ul><li><a href="https://www.santamonica.gov/departments/rent-control">Impormasyon sa Pagkontrol ng Upa</a></li></ul></li><li>Para sa iba pang gabay, workshop, o legal na tulong kung makakukuha ka ng abiso ng pagpapalikas, bisitahin ang iba pang seksiyon ng website na ito ng Stay Housed LA&nbsp; <a href="http://www.stayhousedla.org/fil">www.stayhousedla.org</a></li></ul>

16. Saan ako puwedeng humingi ng tulong at humanap ng iba pang impormasyon?

 Mga FAQ

Template na Mga Sulat sa Landlord<ul style="list-style-type:disc;"><li style="tab-stops:list .5in;">Kung hindi mo magamit ang iyong bahay sa bahagi ng Enero, mag-click <a href="https://drive.google.com/file/d/1i8Ci21Vn-02TeqrFAKGGh2mQr2NeokV9/view?usp=drive_link">dito &nbsp;</a>upang makuha ang template ng sulat para humiling ng refund sa upa. </li><li style="tab-stops:list .5in;">Kung hindi mo magamit ang iyong bahay sa bahagi ng Enero AT nais mong lumipat, mag-click <a href="https://drive.google.com/file/d/1v_H7RiiOZ4uhxz9C6t4RZXcVGjBrUmQX/view?usp=drive_link">dito &nbsp;</a>upang makuha ang template ng sulat para humiling ng refund sa upa at ng iyong security deposit. &nbsp;</li></ul>&nbsp;Copyright 2025 Legal Aid Foundation of Los Angeles. Nakalaan ang lahat ng karapatan.&nbsp;

Mga Mapagkukunan ng Wildfire

Mga Karapatan ng Nangungupahan Pagkatapos ng Sakuna

Mga FAQ

Karagdagang mga Mapagkukunan